Geschreven door René Hol
Begin jaren ’90 ontwikkelde de kennis en implementaties rond goederenstroombeheersing sterk. Supply chain en logistiek is sindsdien een telkens terugkerend thema bij maakbedrijven. Levertijden komen daarbij steeds weer op de agenda. De meest prominente aandacht is voor de lengte van levertijden (tussen het moment van order acceptatie en het leveren bij de klant) en leverbetrouwbaarheid (komen we de beloofde levertijd na).
Veel maakbedrijven vinden hun levertijden te lang, hetgeen ze uitdagingen geeft in de markt. Het patroon van – te – lange levertijden treedt vooral op bij die bedrijven waar de klantinvloed groot is; op de productspecificaties of op het triggeren van de supply chain (klantordergebonden logistiek). Sinds de economie in 2008 met een crisis te maken kreeg, zijn levertijden toegenomen. Dit klinkt paradoxaal: minder opdrachten maar langere levertijden. Toch is dit precies wat er gebeurde. Bedrijven accepteerden, om orders te krijgen, veel bijzondere eisen van klanten. De gevolgen laten zich raden: lange doorlooptijden in engineering, inkoop en werkvoorbereiding.
Om concurrerend en slagvaardig te zijn en te blijven, is het voor maakbedrijven cruciaal om levertijden radicaal te verkorten. Daarbij moet je niet denken aan de gemiddelde 25% reductie, maar eerder aan meer dan 50%. Een aantal instrumenten staan ter beschikking om dergelijke radicale verkortingen te halen:
- Mass customization (dit is een concept voor bedrijven met een eigen product; toeleveranciers moeten het zoeken in strategische programmamanagementrelaties met key partners). Het aanbieden van een configureerbaar product zal de engineering en werkvoorbereiding binnen de doorlooptijd van een klantorder doen wegvallen.
- Organisatie van de werkvloer, opstelling van productiemiddelen en toegepaste productiesystemen. Bij onderdelenfabricage moeten we denken een groepen technologische cellen en flexibele fabricagesystemen. Bij assemblage hebben we het hier over de mogelijkheid om flow-principes te introduceren. In plaats van de traditionele dokassemblage kunnen bedrijven de toepassing van single product en serial product flowshop overwegen.
- Lean manufacturing. Hoewel dit misschien wat als ‘old school’ klinkt, is er nog steeds veel te halen in bedrijven. Het hebben van een slim bedrijfsproces waarbij stappen snel en simpel worden gemaakt, levert veel ‘low hanging fruit’.
Bovengenoemde maatregelen hebben veel gevolgen voor de ondersteunende IT-systems zoals ERP en PDM. Maar let op, IT op zichzelf is niet het instrument op levertijden te verkorten. Korte levertijdens kunnen bereikt worden door de ‘infrastructuur’ van het maakbedrijf en productie goed in te richten. Een slim ingericht bedrijf biedt vervolgens grote kansen voor krachtige IT-ondersteuning.
Ten slotte, wat kunnen we nog melden over leverbetrouwbaarheid? Het afgeven van een levertijd tijdens offerte- en orderacceptatiefase is een complex proces. Om betrouwbare levertijden te kunnen afgeven, en ze kunnen nakomen, moet je de kritische plekken in je goederenstroom kennen. Deze bottlenecks kun je opsporen door goed te analyseren wat de typische kenmerken van de goederenstroom zijn. Waar hebben we het dan over?
- Bottleneck capaciteiten – als levertijden afhankelijk zijn van slechts één of twee kritische capaciteiten, dan wordt betrouwbare levertijdafgifte een stuk eenvoudiger. Vermijd te allen tijde dat een planner vele mensen moet bellen om een gok te doen naar een mogelijke levertijd.
- Inkoopdelen met kritische levertijden – als het bekendmaken van een levertijd van een onderdeel door de inkoper telkens weer een verrassing is, dan is er iets structureel fout. Het is tijd voor een analyse van het inkoopassortiment.
- Flexibele capaciteit – hoe makkelijk kunnen we capaciteiten aanpassen, bijvoorbeeld met flexwerkers of extra ploegendienst.
- Betrouwbaarheid van forecasting – als prognoses wezenlijk zijn voor een betrouwbare supply chain, dan moet forecasting onder controle zijn. Is dit niet het geval, dan zal er aandacht aan moeten worden besteed. Er zijn diverse assessment tools en technieken beschikbaar om forecasting beter te begrijpen.
- Complexiteit van routing – levertijden worden een stuk betrouwbaarder als er een verband is tussen het aantal stappen in productie en de doorlooptijd. Technieken uit workflow management en wachttijdtheorie leren ons hier veel.
Als je begrijpt waar levertijd(on)betrouwbaarheid vandaan komt, kun je beter de stap maken naar goede IT support. Maar dit kan ook een ontnuchterende ervaring zijn. Planningstools in menig ERP-systeem, sluiten maar heel matig aan bij de karakteristieken van waar doorlooptijd in de goederenstroom vandaan komt. De beweging naar cloud-based ERP moet hier nog eens extra kritisch worden gevolgd. En wees voorzichtig. Vlucht niet naar fancy elektronische planningstools en planborden voordat je korte levertijden goed hebt georganiseerd en betrouwbare levertijden begrijpt.
