Geschreven door René Hol
Levertijd en leverbetrouwbaarheid zijn telkens terugkomende onderwerpen in een maakbedrijf. Voordat we dieper kunnen ingaan op het onderwerp levertijd, moeten we iets zeggen over type bedrijven in de maakindustrie. Deze blog neemt de lezer mee in de fascinerende drietrapscascade van type bedrijf, logistieke concepten en principes van levertijdafgifte.
De maakindustrie bestrijkt een breed scala van type bedrijven als het de rol van de klant en de rol van de klantorder in het logistieke proces betreft. Het is cruciaal om de rol van de klant te doorgronden voor het ontwerpen en implementeren van een concurrerend logistiek concept en juiste IT-ondersteuning. Wanneer we spreken over de rol van de klant moeten we twee aspecten onderscheiden: de invloed op de productspecificaties en hoe diep dringt de klantorder door in het productieproces.
Kijkende naar de invloed van de klant op de productspecificaties onderscheiden we vier hoofdtypen:
- Standaard, catalogus product – de klant koopt een voorgedefinieerd, standaard product
- Configure to order – de klant kan zijn product samenstellen door het kiezen van voorgedefinieerde opties en kenmerken van waaruit de productspecificaties worden gegenereerd. Dit type is populair in het kader van ‘mass customization’
- Engineer to order – de klant kan veranderingen opgeven die in het standaard product worden aangepast. Veelal is het standaard product 80% van het uiteindelijke product dat de klantbehoefte dekt.
- Design to order – vanuit de technologie van de onderneming wordt een klant specifiek product ontworpen en geengineered.
Het tweede aspect betreft de zichtbaarheid van de klantorder in de supply chain. Om dit te verduidelijken is het begrip KOOP (KlantOrderOntkoppelPunt) geïntroduceerd. Drie types worden doorgaans onderscheiden:
- Make to stock – de klantorder is niet zichtbaar in de supply chain. De klant bestelt producten vanuit een eindvoorraad gereed product. De logistieke keten zelf wordt aangestuurd met voorraadbeheersingstechnieken of met een Hoofd Productie Plan (of Master Production Schedule)
- Assemble to order – de assemblage processen worden gedreven door de klantorder. De aanmaak van onderdelen en halffabrikaten vindt anoniem plaats bijvoorbeeld aan de hand van een Hoofd Productie Plan
- Make to order en Purchase to order – bij dit type grijpt de klantorder diep in de logistieke keten in. Slechts zeer beperkt worden onderdelen e.d. op voorraad gehouden.
Des te meer de klant invloed heeft op de productspecificaties en de klantorder ingrijpt in de logistieke keten, des te complexer is levertijdafgifte. De volgende figuur geeft dit weer.
Vaak zie je dat bedrijven nogal makkelijk spreken en keuzes maken met betrekking tot hun gewenste type business model. Deze keuze volgt uit een strategische koers van de onderneming. Echter het implementeren van een business type betekent ook dat je een passend logistiek concept moet ontwerpen en invoeren. Het logistiek concept betreft de set van plannings- en ordervolgorderegels welke leiden tot betrouwbare levertijden. De manier waarop een levertijd wordt bepaald is een kernelement van het logistiek concept van de onderneming.
De levertijdafgifteregels toetsen of het logistiek concept juist is, effectief is te implementeren en of er goede IT-ondersteuning kan worden geleverd. Dit betekent dat levertijdafgifte niet alleen over levertijdafgifte gaat, maar is het de ultieme test of het logistiek concept deugt. Deze test bevat twee kanten: ten eerste moet de procedure om een levertijd te bepalen en af te geven eenvoudig en eenduidig zijn. De consequenties is dat je niet een karavaan aan afstemmingsoverleggen hebt en de planning niet door een complex aan spreadsheets bij elkaar wordt gehouden. En ten tweede is een test of de levertijden betrouwbaar zijn. Dit valt doorgaans goed te meten.
